In de 16e en 17e eeuw zijn er diverse grietmannen van Andringa huize geweest. De meeste behoorden tot de Friesche land-adel zoals b.v. het geslacht Andringa de Kempenaer, Burmania en de van Haersma Buma’s.
Deze voorname geslachten bewoonden meestal een State of Stins waarvan er gelukkig een aantal bewaard is gebleven.
Zie overzicht van Friesche States en Stinsen
Een grietman is een overheids bestuurder en rechter in een plattelands grietenij. Een gebied groter dan de huidige gemeentes maar kleiner dan een provincie.
De elf Friese steden hadden burgemeesters waaronder ook enkele Andringa’s..
Vanouds drie states in Oldeboorn.
Aldeboarn heeft drie states gekend. Andringa-state heeft van het drietal bijna onze eeuw nog gehaald. Het fraaie huis wordt eerst in 1894 afgebroken. De andere twee, Gauma en Douma (of Douwama) , zijn veel eerder verdwenen. In 1780 kan alleen nog de plaats waar de adellijke huizen stonden, worden aangegeven.
Andringastate omstreeks 1875. Het huis werd in 1790 gebouwd en een goede eeuw later, in 1894 afgebroken.
Bij de Andringa state
Van de Boorne verplaatsen de auteur en de illustrator van de Tegenwoordige Staat zich naar de oude terp. Toren, kerk en state staan er bijeen. Dat is het oude gegeven. Maar het is aan het einde van de achttiende eeuw een nieuw ensemble. De toren is immers van 1736. De kerk is in 1735 in gebruik genomen. En Andringa-state is nog nieuwer.
Ze is jaaren aan een bewoond door Grietslieden uit dat geslacht, en uit hetzelve overgegaan aan den tegenwoordigen Grietman Lyklama van Nietholt, die hier voor 15 of 20 jaar en een nieuw en pragtig huis heeft gebouwd.
Oldeboorn met Andringastate en kerk
Al de drie gebouwen noemen de naam der Andringa’s. De toren voert hun wapen. De kerk neemt door middel van een grafmonument afscheid van een tweetal uit dit geslacht. En de Lycklama’s, verwant aan de Andringa’s, houden op hun state de oude naam in ere.
Het Andringahûs in 1917. Op deze plaats stond de Andringa-state, waarvan de vleugel rechts nog te zien is. Op de voorgrond het Doelhof.
De Aldeboarnster Andringa’s hebben Utingeradeel veelvuldig als grietman gediend. In de vijftiende eeuw is er al sprake van een grietman Thiart Andringa. Hij opent een rij van grietmannen. Dat wil overigens niet zeggen, dat er steeds een Andringa aan het hoofd van Utingeradeel heeft gestaan. Ook is Aldeboarn niet ononderbroken de zetel van de grietmannen geweest, want in de zeventiende eeuw resideren een Vegelin en een Van Sminia in Akkrum. Er zijn ook Andringa’s, die een andere grietenij dan Utingeradeel hebben gediend. Zo was Regnerus van Andringa grietman van Lemsterland en zijn broer Livius Theodorus wordt op gevorderde leeftijd nog benoemd tot grietman van Engwirden, maar wegens zijn hoge leeftijd ziet hij van het ambt af.
Hy de laatste zynde man die men weet uit dit Geslagt van Andringa overig te zyn – aldus het wapenboek van Ferwerda (1760) – wert er ter gedagtenis van hem, en zyn zo evengenoemde Broeder Regnerus in ’t byzonder, en van ’t Geslagt van Andringa in het gemeen, bereid een Monument van Wit Marmer en andere gepolyste stee-nen, om na desselvs doot ter gedagtenis overig te blyven in de Kerk van Oldeboorn, alwaar de meeste van dit Geslagt begraven zijn.
Zo neemt Aldeboarn dus afscheid van de Andringa’s. Het begroet de Lycklama’s. Zij bewonen de Andringa-state.
Dit stukje geschiedenis is terug te vinden in het boekje ”Dorpsgezicht Aldeboarn”.
Uitgave Monument van de maand, Leeuwarden, september 1990.
Historisch fotomateriaal o.a. van het Fries Museum.